Znaczenie kwasów omega-3 w sporcie wyczynowym

W artykule „Kwasy tłuszczowe Omega-3 – lustrzane odbicie w sporcie wyczynowym!”, który pojawił się w Sportärztezeitung, prof. Clemens von Schack ukazuje pozytywny wpływ kwasów tłuszczowych omega-3 w sporcie wyczynowym. Poniżej podsumowaliśmy dla Państwa treść artykułu.

Zarówno w Niemczech, jak i w USA szczególnie niskie poziomy kwasów tłuszczowych omega-3 występują u sportowców wyczynowych. Metoda „HS-Omega-3 Index®” została wykorzystana do analizy poziomu ważnych morskich kwasów tłuszczowych omega-3, kwasu eikozapentaenowego (EPA) i kwasu dokozaheksaenowego (DHA) w krwinkach czerwonych. Zakres 8-11%, który uważany za optymalny, jest znacznie poniżej średniej dla sportowców.

Pozytywne działanie kwasów omega-3 na mięśnie, serce i stawy

Wpływ Omega-3 na mięśnie:

W różnych badaniach interwencyjnych badano wpływ przyjmowania kwasów tłuszczowych omega-3 przed aktywnością fizyczną, która może powodować bolesność mięśni. Stwierdzono, że omega-3 minimalizuje lub nawet zapobiega bolesności mięśni. 

Podobne efekty można było również wykazać po ekspozycji na pojedynczą dawkę omega-3. Świadczą o tym dane brytyjskich piłkarzy. Wykazano również, że wysoki poziom kwasów tłuszczowych omega-3 w organizmie pomaga zmniejszyć „związaną z wiekiem” utratę mięśni.

Wpływ kwasów omega-3 na serce:

W porównaniu z przeciętną populacją, sportowcy wyczynowi mają zwiększone ryzyko nagłej śmierci sercowej. Przy niskim poziomie kwasów tłuszczowych omega-3 pochodzenia morskiego EPA i DHA, prawdopodobieństwo nagłej śmierci sercowej jest 10 razy większe niż przy wysokim poziomie omega-3.

W ramach badania interwencyjnego na pacjentach z chorobami układu krążenia można było udowodnić, że przyjmowanie kwasów omega-3 ogranicza nagłe zgony sercowe u pacjentów z chorobą wieńcową.

Wpływ kwasów omega-3 na stawy:

Przeciwzapalne działanie EPA i DHA może być również odpowiedzialne za znaczące złagodzenie bólu i innych objawów u pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów, co można udokumentować w metaanalizach. Bardziej obszerne badania można znaleźć na temat dolegliwości związanych z zapaleniem stawów u kotów i psów. U obu gatunków zwierząt mobilność i ból można poprawić, podając dwa kwasy tłuszczowe omega-3 pochodzenia morskiego.

U ludzi wysokie poziomy EPA i DHA również wydają się przyspieszać proces gojenia (na przykład po operacji kolana). Jednak nie zostało to jeszcze systematycznie zbadane.

Depresja

U sportowców wyczynowych prawdopodobieństwo wystąpienia poważnej depresji jest większe niż w przypadku przeciętnej populacji. Im wyższy poziom omega-3 w czerwonych krwinkach, tym mniejsze prawdopodobieństwo dużej depresji. Kilka metaanaliz potwierdza, że ​​podawanie samych EPA i DHA oraz w połączeniu z konwencjonalną terapią psychiatryczną jest skuteczne w zapobieganiu i leczeniu dużej depresji. Wysoka zawartość kwasu tłuszczowego EPA dodatkowo potęguje działanie, co ilustruje działanie przeciwzapalne w aspekcie skuteczności. Z tego powodu wytyczne zaczynają teraz zalecać kwasy tłuszczowe omega-3 EPA i DHA w leczeniu dużej depresji.

Funkcje poznawcze i uszkodzenia mózgu u sportowców

Urazowe uszkodzenie mózgu występuje częściej w sporcie, takim jak piłka nożna czy futbol amerykański. W większości powodują one strukturalne uszkodzenie mózgu, które może zmniejszyć jego wydajność. Wiadomo, że złożone funkcje mózgu i aspekty budowy mózgu, takie jak zatrzymywanie pamięci, są związane z ilością EPA i DHA w krwinkach czerwonych. Na przykład w czterotygodniowym badaniu zawodniczek w hiszpańskiej ekstraklasie udało się wykazać, że przy przyjmowaniu 3,5 g EPA i DHA dziennie poprawiła się wydajność, dokładność i czas reakcji w porównaniu z grupą placebo.

Wyniki badań interwencyjnych dotyczących funkcji poznawczych, takich jak pamięć, abstrakcyjne myślenie i podobnie złożone funkcje mózgu, były również pozytywne przy dawkach powyżej 800 mg DHA dziennie. Można zatem założyć, że funkcje poznawcze sportowców, które powodują nawracające traumatyczne uszkodzenia mózgu, korzystają z wysokiego poziomu EPA i DHA.

Źródła i dawkowanie EPA i DHA

Makrela, łosoś, tuńczyk i inne ryby zimnowodne są szczególnie bogate w kwasy tłuszczowe omega-3 EPA i DHA. Należy jednak zauważyć, że długowieczne ryby drapieżne, takie jak tuńczyk, znajdują się na końcu łańcucha pokarmowego i tym samym w trakcie swojego życia pochłaniają dużą liczbę metali ciężkich i toksyn. Dlatego nie zaleca się częstego spożywania tego typu ryb.

Podczas gdy ryby hodowlane zawierają coraz mniej kwasów omega-3, ponieważ stosowana pasza jest coraz bardziej uboga w kwasy omega-3, ryby dziko złowione poruszają się bardziej, a zatem zawierają mniej tłuszczu. Chcąc codziennie przyjmować określoną dawkę EPA i DHA wystarczy uzupełnić ją preparatami z oleju rybnego o gwarantowanej zawartości kwasów omega-3 lub olejem z alg roślinnych jako wegańską alternatywą. W procesie produkcyjnym odbywa się dokładne czyszczenie z toksyn i innych zanieczyszczeń.

Aby zapewnić optymalne wchłanianie i przetwarzanie kwasów tłuszczowych omega-3 w organizmie, suplementy omega-3 należy zawsze przyjmować z posiłkiem głównym lub posiłkiem wysokotłuszczowym. W ten sposób aktywowane jest trawienie tłuszczów i maksymalna biodostępność. Aby podnieść indeks omega-3 do docelowego zakresu 8-11%, zwykle potrzeba maksymalnie 5 g kwasów omega-3 (EPA i DHA) dziennie.

Wniosek

Średni indeks omega-3 dla sportowców jest znacznie poniżej docelowego zakresu 8-11%. Skutkuje to nie tylko skróceniem oczekiwanej długości życia – również z powodu zwiększonego prawdopodobieństwa nagłej śmierci sercowej – ale także zmniejszeniem funkcji mięśni, układu sercowo-naczyniowego, mózgu i innych narządów, które są szczególnie obciążone w sporcie wyczynowym.

Spożycie do 5 g EPA i DHA dziennie w celu zwiększenia wskaźnika omega-3 w kierunku obszaru docelowego jest nieszkodliwe i dobrze tolerowane. Indeks należy powtórzyć za pomocą nowej analizy kwasów tłuszczowych po ok. 3–4 miesiącach iw razie potrzeby skorygować dawkę.

Przy wystarczająco wysokim poziomie omega-3 sportowcy mogą zapobiegać poważnym chorobom, takim jak nagła śmierć sercowa lub duża depresja. Ponadto można zoptymalizować funkcję mięśni i mózgu oraz spowolnić proces starzenia obu narządów.

 Streszczenie artykułu prof. Clemens von Schacky

Prof. Dr. Clemens von Schacky był głównym lekarzem oddziału kardiologii w „Medical Park Sankt Hubertus” i jest dyrektorem oddziału kardiologii prewencyjnej na Uniwersytecie w Monachium LMU. Jest ekspertem w dziedzinie kardiologii i jest bezpośrednio związany z dziedziną kwasów omega-3 w kręgach specjalistycznych.