Zapobieganie i łagodzenie chorób autoimmunologicznych

W artykule dr med. Volker Schmiedel wyjaśnia, dlaczego nasza obecna dieta sprzyja rozwojowi chorób autoimmunologicznych i jak można złagodzić związane z tym dolegliwości poprzez przyjmowanie kwasów tłuszczowych omega-3.

Poniżej streściliśmy dla Państwa treść artykułu.

Oryginalny artykuł zawierający interesujące studia przypadków dotyczące reumatyzmu, neurodermia, stwardnienia rozsianego, łuszczycy i choroby Leśniowskiego-Crohna można znaleźć tutaj.

Od dwóch do trzech pokoleń coraz więcej osób cierpi na choroby autoimmunologiczne, takie jak reumatyzm, stwardnienie rozsiane, astma czy neurodermia. Przyczyną wszystkich tych chorób jest nadmierna reakcja układu odpornościowego, który omyłkowo atakuje nie tylko wrogie wirusy i bakterie, ale także stawy, skórę i inne organy. Można to prawdopodobnie przypisać diecie w ogóle, ale przede wszystkim powszechnemu brakowi kwasów tłuszczowych omega-3.

Dieta naszych przodków
Nasi przodkowie z epoki kamiennej spożywali głównie owoce, trawy, zioła i ryby. Z drugiej strony, mięso rzadko pojawiało się w menu. W tym czasie mięso zawierało więcej kwasów tłuszczowych omega-3 niż dzisiejsze mięso pochodzące z hodowli fabrycznej, które obecnie zawiera znacznie więcej kwasów tłuszczowych omega-6 ze względu na wysoki udział mączki sojowej w stosowanej paszy dla zwierząt.

Dzięki tej diecie, ciała naszych przodków miały stosunek omega-6/3 około 1:1. Ta obfita podaż omega-3 stanowiła doskonałą podstawę dla rozwoju mózgu, a tym samym prawdopodobnie przyczyniła się znacząco do rozwoju Homo sapiens.

Optymalna proporcja między omega-6 i omega-3
Wysoki udział kwasów tłuszczowych omega-6 w diecie inicjuje reakcje zapalne w organizmie i tym samym jest odpowiedzialny za rozwój wielu chorób autoimmunologicznych. Omega-3 z drugiej strony ma działanie przeciwzapalne. Zrównoważony stosunek omega-6 i omega-3 ma zatem ogromne znaczenie dla zdrowia.

W celu zapobiegania niektórym chorobom autoimmunologicznym zaleca się stosunek omega-6/3 w wysokości 5:1 lub nawet lepiej 3:1. Jeśli istnieje już choroba, którą należy wyleczyć lub złagodzić, stosunek ten powinien być mniejszy niż 2,5:1. Tylko powyżej tej wartości można uniknąć stanów zapalnych i zapobiec lub złagodzić choroby autoimmunologiczne, takie jak reumatyzm.

Dowody na skuteczność omega-3
W ramach różnych badań nad stosowaniem kwasów tłuszczowych omega-3 w chorobach reumatycznych udowodniono dotychczas, co następuje:

Chorobom reumatycznym można zapobiegać dzięki wystarczającej podaży omega-3. Wystarczy 1-3 porcje ryb tygodniowo, aby zmniejszyć ryzyko chorób reumatycznych o 20-24%. Objawy ulegają poprawie dzięki wysokiej podaży omega-3. Dzienne spożycie więcej niż 3 g omega-3 przez okres co najmniej 3 miesięcy zmniejsza typowe objawy, takie jak sztywność rano, obrzęk stawów i dysfunkcja stawów. Z pomocą omega-3 można zaoszczędzić na konwencjonalnych lekach, a tym samym zminimalizować ich skutki uboczne. Prawidłowe dozowanie Omega-3 i odpowiedni czas trwania aplikacji są warunkiem koniecznym do osiągnięcia sukcesu. Szczególnie w przypadku chorób reumatycznych, po kilku dniach przyjmowania omega-3 nie odczuwa się większego efektu, ale zwykle dopiero po kilku miesiącach ciągłego przyjmowania. Ponadto, “mini-dawki” 1-3 kapsułek to po prostu za mało.

Aby osiągnąć pozytywny efekt, wymagana jest dzienna dawka co najmniej 2 g EPA/DHA (tj. morskich omega kwasów tłuszczowych z ryb lub alg). Odpowiada to około 1 łyżce stołowej oleju rybnego, 1 łyżeczce oleju z alg lub 15 konwencjonalnym kapsułkom z olejem rybnym (lub 5 skoncentrowanym kapsułkom z syntetycznym olejem rybnym, który nie jest już naturalny). Jeśli stosunek omega-6/3 jest bardzo słaby, może być wymagana podwójna ilość omega-3.

Jakość preparatu omega-3 jest również bardzo ważna.
Wiele preparatów (zwłaszcza kapsułek) jest już zjełczałych w momencie zakupu. Dlatego po zakupie nowego produktu należy najpierw zgryźć jedną z kapsułek. Jeśli kapsułka smakuje mocno rybami (rybami nieżywymi), jest to oznaką złej jakości, ponieważ olej jest już zjełczały. W tym przypadku kapsułki powinny być bezpośrednio utylizowane.

Ze względu na narażenie toksykologiczne ryb morskich nie jest już zalecane spożywanie więcej niż jednej lub dwóch ryb tygodniowo. Do codziennego spożycia omega-3 konieczne jest zatem uzupełnienie go olejem z ryb lub olejem z alg oczyszczonym ze szkodliwych substancji.

Czyste oleje roślinne omega-3, takie jak olej lniany, niestety nie mają tych właściwości przeciwzapalnych, jak kwasy tłuszczowe omega-3 z ryb i alg morskich, mimo że jest to wielokrotnie powtarzane. Dlatego też olej lniany powinien być raczej przyjmowany jako dodatek, ale w żadnym wypadku nie zamiast oleju z ryb lub alg.

Na początku terapii omega-3 należy przeprowadzić analizę kwasów tłuszczowych
Tutaj określa się stosunek omega-6 do omega-3 w organizmie. Średnia wartość w obecnej populacji wynosi 10:1. Jednak w przypadku istniejącej choroby autoimmunologicznej stosunek ten często wynosi 15:1 lub nawet znacznie powyżej 20:1. Aby osiągnąć efekt przeciwzapalny, należy dążyć do osiągnięcia stosunku 2,5:1.

Podsumowanie
Liczne badania epidemiologiczne wykazały, że niewystarczające spożycie kwasów tłuszczowych omega-3 sprzyja rozwojowi chorób autoimmunologicznych. Dostępne badania interwencyjne sugerują również, że spożycie omega-3 może zmniejszyć stan zapalny w niektórych chorobach autoimmunologicznych. Odpowiednio wysokie dawkowanie co najmniej 2 g omega-3 na dobę przez odpowiednio długi okres czasu oraz stosowanie wysokiej jakości preparatu zawierającego kwasy tłuszczowe omega-3 pochodzenia morskiego EPA i DHA są kluczowe dla powodzenia terapii.

Dr med. Volker Schmiedel jest specjalistą w zakresie medycyny fizycznej i rehabilitacyjnej i pracuje w ambulatorium Paramed w Szwajcarii.