Kwasy tłuszczowe omega-3 w zespole nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD)
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, czyli ADHD (ang. attention deficit hyperactivity disorder) to jedna z najczęstszych chorób psychicznych u dzieci.
Główne cechy to nieuwaga, nadpobudliwość i impulsywność, przy różnych możliwych kombinacjach. Jeśli objawy nie są leczone, mogą pojawić się problemy w szkole, później w życiu zawodowym oraz w środowisku społecznym.
Według aktualnych szacunków około 5% dzieci i młodzieży w Niemczech w wieku od 3 do 17 lat cierpi na AD (H) D, a około 60% osób dotkniętych chorobą ma objawy utrzymujące się w wieku dorosłym. W ciągu ostatnich 20 lat zintensyfikowano badania w obszarze AD (H) D, ponieważ konwencjonalne leki czasami wykazują nadmierne skutki uboczne, występuje nietolerancja lub nie mają odpowiedniego efektu. W takich przypadkach pożądane byłoby posiadanie alternatywnych lub uzupełniających środków w celu poprawy tolerancji lub pozytywnych skutków.
Kwasy tłuszczowe omega-3
Leczenie suplementami diety, czyli olejem rybim i ewentualnie magnezem, w przypadku niedostatecznej podaży, można podejmować z czystym sumieniem, gdyż badania min. wykazały, że brak kwasów tłuszczowych omega-3 sprzyja impulsywnemu zachowaniu. Przy dobrej tolerancji, dobrze przeprowadzone badania wykazały poprawę w zakresie rozpraszania uwagi, impulsywności i niepokoju. Ponadto wystąpił bardzo pozytywny wpływ na stabilność nastroju i niepokój. Ocena ta opiera się na badaniach o różnej wielkości na poziomie międzynarodowym, w których dokonano oceny wszystkich dotychczasowych prac badawczych i zestawiono opisane w nich efekty (tzw. Metaanalizy).
Studia
W metaanalizie, która ukazała się w „Clinical Psychology Review”, przeanalizowano różne badania dotyczące ich związku między kwasami tłuszczowymi omega-3 a AD (H) D. Po pierwsze, 9 badań wykazało niski poziom omega-3 u dzieci z AD (H) D w porównaniu z grupami kontrolnymi. Dodatkowo 16 badań, w których ogólnie stwierdzono, że suplementacja kwasami tłuszczowymi omega-3 łagodzi objawy AD (H) D. Stosowanie kwasów tłuszczowych omega-3 wykazało istotny pozytywny wpływ na nadpobudliwość dzieci, co opisali rodzice i nauczyciele.
W 2012 roku w „Journal of Child Neurology” opublikowano badanie, w którym wzięły udział dzieci z AD (H) D w wieku od 6 do 12 lat. Dzieci nie reagowały na terapię farmakologiczną przez okres 6 miesięcy. Następnie, w badaniu z podwójnie ślepą próbą, dzieci otrzymywały kombinację kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 lub placebo. Po 3 i 6 miesiącach rodzice musieli wypełnić listę kontrolną oceny. Po 6 miesiącach w grupie omega-3/6 uzyskano istotną poprawę w porównaniu z grupą placebo w zakresie: niepokój, agresywność, ukończenie pracy i wyniki w nauce.
W innym badaniu wzięło udział 95 dzieci w wieku od 6 do 12 lat z AD (H) D. Za pomocą kwestionariuszy i skal ocen zachowania dzieci oceniali ich rodzice, nauczyciele i badacze. Zmierzono również poziom kwasów tłuszczowych w błonach komórkowych dzieci. Wystąpiła istotnie dodatnia korelacja między wzrostem EPA i DHA, a poprawą pamięci dzieci. Ponadto stwierdzono negatywny związek między poziomem kwasu arachidonowego (omega-6) a pamięcią. Pamięć dzieci poprawiła się wraz ze wzrostem poziomu omega-3 i spadkiem poziomu omega-6.
Analiza kwasów tłuszczowych
W codziennej praktyce klinicznej ważne wydaje mi się oferowanie zindywidualizowanej terapii. Powinno to również obejmować obszar suplementacji diety i ze względu na badania, sensowne jest rozważenie grup pacjentów z AD (H) D lub zaburzeniami neuropoznawczymi jako szczególnie odpowiednich, aby odnieść korzyści z substytucji kwasów tłuszczowych omega-3 – pod warunkiem, że stwierdzono deficyt. Analiza kwasów tłuszczowych jest łatwa do wykonania. Wyniki analiz, które widzę, uzasadniają takie podejście, ponieważ stosunek omega-6/3 zwykle odbiega od 15 do 30 razy od zaleceń. Dlatego w moich gabinetach na ogół oferuję pacjentom z tymi zaburzeniami wstępną analizę kwasów tłuszczowych w celu uzyskania obrazu podaży.
Autor gościnny Klaus Werner Heuschen jest specjalistą w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży w Monachium i Prien, www.heuschen-kjpp.de